Το ημερολογιακό ζήτημα, οι πρώτοι αποσχισθέντες επίσκοποι της Εκκλησίας και ο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος

Αρχικός τίτλος:
Γιατί ο πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος δεν άφησε διαδόχους;

Μητροπολίτης πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης

 

ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΓΟΧ)

 

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της Ιστορίας είναι το συναίσθημα, όπως αποδεικνύεται πάντοτε από την έρευνα της Ιστορίας, και της Εκκλησιαστικής βεβαίως. Οι λόγοι που ο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης δεν άφησε διαδόχους είναι κυρίως συναισθηματικοί, αλλά όχι μόνο. Πριν όμως δούμε γιατί δεν χειροτόνησε άλλους επισκόπους, ας δούμε πρώτα γιατί χειροτόνησε τους τέσσερις επισκόπους το 1935.

Έχει αποδειχθεί περίτρανα (υπάρχουν όλα τα στοιχεία για αυτό) ότι η ημερολογιακή καινοτομία του 1924 υπήρξε αντικανονική (παράνομη δηλαδή) και αυθαίρετη. Όπως έχει αποδείξει με αδιάψευστα στοιχεία ο νεοημερολογίτης εκκλησιαστικός ιστορικός π. Θεόκλητος Στράγκας στο επτάτομο έργο του "Εκκλησίας Ελλάδος ιστορία", την περίοδο εκείνη κυβερνούσε την Εκκλησία της Ελλάδος μόνος του ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ο οποίος υποτίθεται ότι ενεργούσε ως αντιπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου, μιας Ιεράς Συνόδου - "φάντασμα", που είχε καταστεί τέτοια λόγω των πολιτικών συνθηκών της εποχής και της επέμβασης της Πολιτείας στα εκκλησιαστικά ζητήματα.

 

Από τα περιεχόμενα του β΄ τόμου του έργου του π. Θ. Στράγκα

 

 

Ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος υπήρξε φανατικός πρωτεργάτης της ημερολογιακής αλλαγής, την οποία επιθυμούσε διακαώς η Πολιτεία (βλέπε Μασονία) μην υπολογίζοντας το κόστος που αυτή θα είχε. Έτσι αφού εξαπάτησε αρχικά την Ιερά Σύνοδο (λέγοντας ότι σύμπασα η Ορθόδοξος Εκκλησία θα δεχθεί το νέο ημερολόγιο και ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως που θα πρωτοστατήσει στην αλλαγή αυτή δεν πρέπει να εκτεθεί και να μείνει άνευ στηρίξεως), πίεσε στην συνέχεια (με τη βοήθεια της Κυβέρνησης) το Οικουμενικό Πατριαρχείο να αποδεχτεί την ημερολογιακή αλλαγή, την οποία παρουσίασε ως τάχα διακαή επιθυμία της Ιεράς Συνόδου [1].

Όταν οι παραδοσιακοί Ιεράρχες άρχισαν σιγά σιγά να αντιλαμβάνονται την σκευωρία του Παπαδόπουλου και βλέποντας, από την μία, την αυξανόμενη αντίδραση των πιστών και, από την άλλη, την άρνηση των περισσοτέρων Τοπικών Εκκλησιών να αλλάξουν το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, άρχισαν να αντιδρούν. Επίσκοποι όπως οι Δημητριάδος Γερμανός, Κασσανδρείας Ειρηναίος, Δράμας Βασίλειος, πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, Δρυινουπόλεως Βασίλειος, άρχισαν να αντιδρούν ανοιχτά και να ζητούν την επαναφορά του παλαιού ημερολογίου.

Το 1933 έγινε Πρωθυπουργός (με τη βοήθεια των ψήφων των Παλαιοημερολογιτών) ο Παναγής Τσαλδάρης, ο οποίος είχε υποσχεθεί πως θα επαναφέρει το παλαιό ημερολόγιο.

Έχοντας αυτό υπόψιν οι συντηρητικοί Ιεράρχες, και φοβούμενοι ότι το σχίσμα μεταξύ των Ορθοδόξων Ελλήνων θα παγιωνόταν (αφού ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος ήταν ανένδοτος ως προς την επαναφορά του παλαιού ημερολογίου), αποφάσισαν να δράσουν με τέτοιο τρόπο ώστε να επαναφέρουν ΑΜΕΣΑ το παλαιό ημερολόγιο και να αποκατασταθεί η ενότητα του Πληρώματος της Εκκλησίας της Ελλάδος [2].

 

Το σχέδιο περιλάμβανε διαδοχικά βήματα πίεσης για το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα που ήταν τα εξής:

α) Τρεις Επίσκοποι (Δημητριάδος Γερμανός, πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος και Ζακύνθου Χρυσόστομος) θα προσχωρούσαν στις τάξεις των Παλαιοημερολογιτών και θα προέβαιναν σε κανονική καταγγελία της επίσημης Εκκλησίας ως σχισματικής.

β) Οι υπόλοιποι συντηρητικοί Ιεράρχες (όπως ο Δράμας Βασίλειος, ο Δρυινουπόλεως Βασίλειος, ο Σάμου Ειρηναίος, ο Ύδρας Προκόπιος, ο Χαλκίδος Γρηγόριος, ο Ακαρνανίας Ιερόθεος) θα βοηθούσαν την κίνηση αυτή από μέσα.

γ) Ευελπιστούσαν παράλληλα ότι τα Πατριαρχεία και οι Τοπικές Εκκλησίες, που ακολουθούσαν το παλαιό ημερολόγιο, θα ενέκριναν την στάση αυτή.

δ) Ομοίως ότι και η Κυβέρνηση θα την στήριζε και θα υλοποιούσε την υπόσχεσή της.

ε) Επιπλέον, μετά την πάροδο δέκα ημερών από την αποκήρυξη της επισήμου Εκκλησίας (κατά τις οποίες δεν προέβησαν σε καμία ιεροπραξία) οι χειροτονίες των τεσσάρων επισκόπων (οι οποίοι καθόλου τυχαία έλαβαν τίτλους πάλαι ποτέ διαλαμψάντων Επισκοπών) θα χρησίμευαν ως επιπλέον μοχλός πίεσης.

Σκοπός όλων των παραπάνω, όπως είπαμε, ήταν η επίσημη Ιερά Σύνοδος να πιεστεί και να επαναφέρει το παλαιό ημερολόγιο άμεσα  ή στην χειρότερη περίπτωση να αναγνωριζόταν προσωρινώς η Σύνοδος των Παλαιοημερολογιτών, μέχρι τελεσιδίκου λύσεως, υπό Πανορθοδόξου Συνόδου.

 

Ο κύριος σκοπός του διαβήματος αυτού της επαναφοράς του παλαιού ημερολογίου απέτυχε, για πολλούς λόγους (δεν είναι του παρόντος να αναλυθούν), ο κυριότερος εκ των οποίων ήταν η στάση της Κυβέρνησης, αποδεικνύοντας πρώτον ότι η Μασονία (η οποία ελέγχει την Πολιτεία πάνω από έναν αιώνα) δεν ήθελε με τίποτα να συμβεί κάτι τέτοιο και δεύτερον ότι μόνο με χωρισμό Εκκλησίας-Κράτους μπορούν να επιλυθούν τα εκκλησιαστικά ζητήματα.

Όπως είδαμε η χειροτονία των τεσσάρων τιτουλαρίων επισκόπων, Γερμανού Βαρυκόπουλου, Πολύκαρπου Λιώση, Χριστόφορου Χατζή και Ματθαίου Καρπαθάκη, οι οποίοι έλαβαν ψιλούς τίτλους, ήταν μέρος του σχεδίου για την ενότητα της Εκκλησίας και όχι αυτοσκοπός [3][4].

Η διακοπή κοινωνίας στην οποία προέβησαν οι ηγήτορες του αρχιερατικού κινήματος του 1935, δεν εμπίπτει αυστηρώς στην κατηγορία της αποτείχισης εξαιτίας αιρέσεως, αλλά συνιστά περισσότερο επαινετό σχίσμα, το οποίο επεδίωκε την άμεση επίλυση του προβλήματος [5].

Το κίνημα αυτό αν και ήταν παρακινδυνευμένο, αν πετύχαινε, θα είχε απαλλάξει την Εκκλησία από μερισμούς και σχίσματα, που επέφερε η ημερολογιακή μεταρρύθμιση και θα είχε αρθεί ο διχασμός του Ορθοδόξου Πληρώματος της Εκκλησίας της Ελλάδος, σε νεοημερολογίτες και Παλαιοημερολογίτες.

Απέτυχε όμως και έτσι ο Ζακύνθου Γερμανός, με τους νεοχειροτονηθέντες Μεγαρίδος Χριστοφόρο και Διαυλείας Πολύκαρπο, επέστρεψαν στην επίσημη Εκκλησία.

Οι υπόλοιποι Αρχιερείς συνέχισαν τον Ιερό Αγώνα, ο οποίος εξακολουθούσε να έχει ως κύριο στόχο την ένωση των διεστώτων συμφώνως προς την πατρώα εορτολογική τάξη.

 

Το 1937 όμως οι άλλοι δύο από τους νεοχειροτονηθέντες, Κυκλάδων Γερμανός και Βρεσθένης Ματθαίος, αποκήρυξαν τους χειροτονήσαντες αυτούς Δημητριάδος Γερμανό και πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο και έπηξαν ξεχωριστό θυσιαστήριο προφάσει εκκλησιολογικών λόγων.

Το 1950 κοιμήθηκε στο σχίσμα του ο Βρεσθένης Ματθαίος, ο οποίος είχε ήδη (το 1948) χειροτονήσει μόνος του και αντικανονικώς τέσσερις επισκόπους. ["Ν": Για τον αρχιεπίσκοπο Ματθαίο λόγος και αντίλογος εδώ].

Το 1951 κοιμήθηκε ο Κυκλάδων Γερμανός σε κοινωνία με τον χειροτονήσαντα αυτόν πρώην Φλωρίνης.

Το 1953 οι Μεγαρίδος Χριστοφόρος και Διαυλείας Πολύκαρπος, οι οποίοι είχαν επανέλθει το 1944 στον πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο, επέστρεψαν ξανά στην επίσημη Εκκλησία.

Κατόπιν τούτων, πως ο πρώην Φλωρίνης να χειροτονήσει επισκόπους; Εκτός από το γεγονός ότι είχε μείνει μόνος του (ως θεολόγος ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει υφ' ενός χειροτονία και τι συνέπειες έχει), επέδρασσε στην ψυχή του και το συναίσθημα, το πηγάζον εκ της πορείας των χειροτονηθέντων υπ' αυτού επισκόπων. Αυτοί οι δύο ήταν οι λόγοι που δεν προέβη σε νέες χειροτονίες.

Γράφει επίσης ο ανεψιός του πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου Γεώργιος Καβουρίδης πως ο θείος του φοβόταν για την διάσπαση του Αγώνος γι' αυτό και δεν έκανε άλλους Αρχιερείς. Αναφέρει μάλιστα πως του είχε πει ότι αν τον τιμωρήσει ο Θεός για κάτι, αυτό θα είναι γιατί έκανε αυτούς τους δεσποτάδες [6].

 

Κλείνουμε με ένα απόσπασμα από την γραφίδα του ιδίου του πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου (Επιστολή προς Στ. Καραμήτσο - 24-4-1951) [7], με το οποίο, σε συνδυασμό με όλα όσα παραθέσαμε, δίνεται ξεκάθαρη απάντηση για το ερώτημα που θέσαμε ως τίτλο:

"Προκειμένου περὶ τοῦ ζητήματος τῶν χειροτονιῶν σὲ παραπέμπω εἰς τὴν σχετικὴν πρὸς τὸν πατέρα Ἀκάκιον [8] ἐπιστολήν μου, ἣν διεβίβασα διὰ χειρός Σου. Τὸ ζήτημα τοῦτο, ἀγαπητὲ Σταῦρο, δὲν εἶναι δεκτικὸν οὔτε συζητήσεως, ὑφ’ ἃς συνθήκας διατελοῦμεν, μὴ ἔχοντες ἐλευθερίαν σκέψεως καὶ ἠρεμίαν πνεύματος. Δὲν ἤταν καθόλου φρόνιμον οὐδὲ λυσιτελὲς διὰ τὸν ἀγῶνα τῆς Ὀρθοδοξίας νὰ λαμβάνωμεν ὑπὸ τοιαῦτας συνθήκας ἀποφάσεις μελλούσας νὰ προσδώσουν μίαν σκιάν εἰς τὸ τόσῳ λάμπον ἀπὸ ἰδεολογίαν τηλαυγὲς πρόσωπον τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος, ὅστις θὰ καταλάβῃ μίαν λαμπρὰν σελίδα εἰς τὴν νεωτέραν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ ζήτημα τοῦτο, ἀγαπητέ μοι Σταῦρο, θὰ γίνη ἀντικείμενον σκέψεως ἐν καιρῷ τῷ δέοντι, ὁπότε καθοριζομένης ἁρμοδίως τῆς θέσεως τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν ἀγῶνος ἀπέναντι τῆς Κρατούσης Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας, δυνάμεθα νὰ λάβωμεν ἀποφάσεις κανονικὰς καὶ ἐγκύρους ἀπέναντι τῆς ὅλης Ἐκκλησίας. Ἡμεῖς, ἀγαπητὲ Σταῦρο, οἱ Παλαιοημερολογῖται, τόσῳ οἱ κληρικοὶ ὅσον καὶ οἱ λαϊκοὶ διὰ τὸν ἱερὸν ἀγῶνα, ὃν τόσῳ ἐντίμως καὶ εὐόρκως ἀγωνιζόμεθα, ἀπέβημεν πλέον πρόσωπα ἱστορικὰ καὶ δὲν πρέπει μία σκέψις πολλῷ δὲ μᾶλλον πρᾶξις ὄζουσα ἰδιοτελείας καὶ προσωπικῆς ἱκανοποιήσεως, ὑπὸ τὸ πρόσχημα ἐκκλησιαστικῆς ἀνάγκης  νὰ σκιάσῃ καὶ ἀμαυρώσῃ τὸ καθαρὸν κάτοπτρον τῆς ἰδεολογίας [9] μεθ’ ἧς ἀγωνιζόμεθα σθεναρῶς ἐπὶ τῶν ἐρυμνῶν ἐπάλξεων τῆς Ὀρθοδοξίας. Οἱ ἐκφραζόμενοι φόβοι περὶ ἐλλείψεως ἐπισκοπικῆς (σ. σ. προφανῶς λείπουν λέξεις) ἀκραδάντως ὅτι ὁ ἱερὸς ἡμῶν ἀγῶν διατελεῖ ὑπὸ τὴν ἐπίβλεψιν καὶ τὴν προστασίαν τοῦ παντοδυνάμου Θεοῦ, ὅστις ἑκάστοτε ἐγείρει τοὺς προμάχους τῆς πίστεως ἐν καιρῷ τῷ δέοντι, ὅπως μὴ ἀφίσῃ ἄνευ μαχητῶν τὸ εὐγενὲς καὶ ἱερὸν μέτωπον τῆς Ὀρθοδοξίας καθ’ ἧς καὶ πύλαι ᾄδου οὐ κατισχύσουσιν. Ἡ παραμικρὰ παρέκκλισις ἡμῶν ἐκ τοῦ πλαισίου τῶν ὑπὸ τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων τεθέντων ὑπὸ τῶν Ἁγίων Πατέρων ὁρίων θὰ καταστήσῃ ἡμᾶς ὑπευθύνους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ἱστορίας καὶ θ’ ἀφαιρέσῃ ἀφ’ ἡμῶν τὴν κυριωτέραν ἀσπίδα τοῦ ἀγῶνος, ἤτοι τὴν κανονικότητα καὶ ἰδεολογίαν». 

 

Νικόλαος Μάννης

  

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

[1] Περί των απίστευτων σκευωριών του Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου βλέπε "Η πραγματική αλήθεια περί του εκκλησιαστικού ημερολογίου" - Γρηγορίου Ευστρατιάδη.
 

[2] Γράφει χαρακτηριστικά ο πρώην Φλωρίνης: "Ὁμολογητέον ὅτι ἤχθημεν εἰς τὴν ἀπόφασιν ταύτην οὐχὶ διότι ἐπεδιώκομεν προσωπικὰς βλέψεις καὶ φιλοδοξίας, ὡς διέδοσεν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν ἀλλά, διότι ἠλπίζομεν νὰ ἐκβιάσωμεν διὰ τοῦ τρόπου τούτου αὐτὸν νὰ καλέσῃ τὴν Ἱεραρχίαν καὶ να θέσῃ ὑπὸ τὴν κρίσιν Αὐτῆς τὸ ἔγγραφον τῆς ἀκοινωνησίας ἡμῶν ὡς καὶ ὅλον ἐν γένει τὸ ζήτημα τὸ ἡμερολογιακόν. Δὲν ἐφανταζόμεθα δὲ ποτέ, ὅτι ἡ Διοικοῦσα Σύνοδος θὰ προέβαινεν εἰς τὴν ἔκπτωσιν ἡμῶν ἐκ τῶν θρόνων, ἄνευ διαδικασίας ἡμῶν κατὰ τοὺς Κανόνας καὶ τὸ Καταστατικὸν καὶ τὴν κήρυξιν ἕως τέως Μητροπολιτῶν καὶ ὡς ὑποδίκων ἐνώπιον Συνοδικοῦ Δικαστηρίου" (Τὸ ἡμερολόγιον ἐν σχέσει πρὸς τὴν Ὀρθόδοξον Ἀνατολικὴν Ἐκκλησίαν  – 31/3/1938).
 

[3] "Ἡμεῖς ἔχοντες ὑπόψιν τοὺς Κανόνας καὶ τὸ Καταστατικὸν ἐκ τῆς κηρύξεως ἡμῶν ὡς ἐκπτώτων ἄνευ διαδικασίας τινός, ἤχθημεν εἰς τὸ συμπέρασμα ὅτι ἡ Διοικοῦσα Σύνοδος ἐνέκρινεν τὸ ἀποκοινωνητικὸν ἡμῶν ἔγγραφον, ὁπότε ἔδει νὰ μεριμνήσωμεν καὶ ἡμεῖς ὡς προσωρινὴ πλέον Ἐκκλησιαστικὴ Ἀρχὴ τῶν παλαιοημερολογιτῶν διὰ τὰς θρησκευτικὰς ἀνάγκας αὐτῶν, πρώτη ἐκ τῶν ὁποίων ἦτο καὶ ἡ ἀνάδειξις Ἐπισκόπων εἰς τὰ ἐπαρχιακὰ τμήματα, ὅπου ὑπῆρχον συμπαγεῖς μᾶζαι παλαιοεορτολογιτῶν. Ἰδοὺ διατὶ προέβημεν εἰς χειροτονίαν τεσσάρων Ἐπισκόπων, καθ’ ὃ εἴχομεν δικαίωμα ἐκ τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων. Εἰς τὴν χειροτονίαν ταύτην τῶν Ἐπισκόπων προέβημεν καὶ διὰ τὰς θρησκευτικὰς ἀνάγκας τῶν ὀκτακοσίων καὶ πλέον Παραρτημάτων τῶν παλαιοημερολογιτῶν ἐν ταῖς διαφόροις ἐπαρχίαις, ἀλλὰ καὶ ἵνα δώσωμεν εἰς τὴν Διοικοῦσαν Ἐκκλησίαν καὶ τὴν Κυβέρνησιν νὰ ἐννοήσῃ καὶ ἐκτιμήσῃ δεόντως τὴν σοβαρότητα τοῦ ἐγχειρήματος ἡμῶν, ἀποσκοποῦντος τὴν ἄρσιν τοῦ σκανδάλου καὶ τὴν ἕνωσιν τῶν Χριστιανῶν, διὰ τῆς ἀναστηλώσεως τῆς Ὀρθοδόξου καὶ αἰωνοβίου ἑορτολογικὴς παραδόσεως" (αυτόθι).

[4] "Τὸ διάβημα τοῦτο (σ. σ. οἱ χειροτονίες τοῦ 1935) ὁμολογοῦμεν ὅτι ὑπῆρξεν ἐσπευσμένον καὶ ἀπὸ Κανονικῆς ἀπόψεως παρακεκινδυνευμένον ὡς πρωθύστερον, ἀλλὰ προέβημεν εἰς τοῦτο ἐπ’ ἐλπίδι πάντοτε, ὅτι τὸ Ἀρχιερατικὸν ἡμῶν Συμβούλιον, ὡς ἐχόμενον στεῤῥῶς τῶν ὀρθοδόξων θεσμῶν καὶ τῶν σεπτῶν παραδόσεων, θὰ ἀνεγνωρίζετο, ἔστω καὶ κατ’ Ἐκκλησιαστικὴν οἰκονομίαν, ὑπὸ τῶν λοιπῶν ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, μέχρι τῆς ὑπὸ μιᾶς πανορθοδόξου Συνόδου ἐγκύρου λύσεως τοῦ ἐπιδίκου ἡμερολογιακοῦ ζητήματος» (Πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου - Ὑπόμνημα ἀπολογητικὸν ὑπὲρ ἀναστηλώσεως τοῦ Πατρίου Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου -  1945)

 
[5] Οι ορθόδοξοι δεν διέκοπταν την κοινωνία μόνο για λόγους πίστεως, αλλά και για κανονικές παραβάσεις που έθιγαν τα δόγματα. Τα αντίθετα ισχυρίζονται σήμερα συνήγοροι των καινοτόμων, που ούτε εξαιτίας της αιρέσεως του οικουμενισμού δεν τολμούν να αποτειχισθούν από τους φορείς της. Περί των επιβαλλομένων και επαινετών σχισμάτων βλέπε "Κανονική θεώρησις του ημερολογιακού σχίσματος" - Θεοδωρήτου Ιερομονάχου (σελ. 15 -19) και "Το ημερολογιακόν σχίσμα. Δυνάμει ή ενεργεία;" του ιδίου, όπου καταγράφονται (σελ. 10 - 11) μερικά εκ των επαινετών σχισμάτων της εκκλησιαστικής ιστορίας.

[6] Βλέπε στον φερόμενο ως γ΄ τόμο των Απάντων του πρ. Φλωρίνης (περιλαμβάνει διαλέξεις και ιδιόχειρες επιστολές) τις αναμνήσεις του Γεωργίου Καβουρίδου, ως εισαγωγή.

[7] Βλέπε στο "Ο σύγχρονος Ομολογητής της Ορθοδοξίας" - Σταύρου Καραμήτσου (σελ. 83-84).

[8] Δυστυχώς, δεν έχω στο αρχείο μου την επιστολή αυτή. Ο π. Ακάκιος (μετέπειτα χειροτονηθείς υπό δύο Επισκόπων της Ρωσικής Διασποράς ως Επίσκοπος Ταλαντίου), επιθυμούσε να χειροτονηθεί επίσκοπος ήδη από την εποχή που ήταν στο ματθαιϊκό σχίσμα. Επειδή όμως ο Ματθαίος δίσταζε να προβεί σε χειροτονίες, τον εγκατέλειψε και ενώθηκε με τον πρ. Φλωρίνης, τον οποίο επίσης πίεζε να προβεί σε χειροτονίες. Το τι του απάντησε ο πρ. Φλωρίνης, μπορεί να καταλάβει κανείς από το απόσπασμα της επιστολής προς τον Καραμήτσο που παραθέτουμε.

[9] Πόσο δίκαιον είχε ο Άγιος πρ. Φλωρίνης! Δυστυχώς με την χειροτονία του Ακακίου σκιάστηκε ο Ιερός μας Αγώνας. 

 

Δείτε επίσης:

 
Οι απόψεις του πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου για την Εκκλησία του ν.ημ.