Τρίτη 14 Ιανουαρίου 2014

Διάλογος με τους Παλαιοημερολογίτες γίνεται;

Η ανάρτησή μας 7 Ιανουαρίου: Χριστούγεννα με το παλαιό εορτολόγιο - του άη Γιάννη με το νέο, με τη δύναμη του Θεού, δέχτηκε τον τελευταίο μήνα περισσότερες από 950 επισκέψεις. Αυτό ασφαλώς φανερώνει το ενδιαφέρον αν όχι την αγωνία του λαού μας για το ημερολογιακό ζήτημα.
Όμως από πλευράς των κεφαλών της Εκκλησίας υπάρχει παρόμοια αγωνία; Θα εξομολογηθώ μερικές σκέψεις και ο Κύριος ας φωτίσει να πούμε πράγματα σωστά, αν και ανάξιοι, άφρονες και απληροφόρητοι…
Δεκαετίες τώρα - τουλάχιστον - οι Ορθόδοξες Εκκλησίες έχουν επιδοθεί σε διαλόγους με πάρα πολλές εκτός Εκκλησίας χριστιανικές κοινότητες: Ρωμαιοκαθολικούς, Παλαιοκαθολικούς, Προτεστάντες διαφόρων αποχρώσεων (στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών), Αντιχαλκηδόνιους… Δυστυχώς όμως δε βλέπουμε κάποιο διάλογο ανάμεσα στις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και τις ομάδες ορθοδόξων που διέκοψαν την κοινωνία τους μ’ αυτές για το ημερολογιακό ζήτημα.
Γίνεται τέτοιος διάλογος; Αν ναι, ας μας διαφωτίσει κάποιος.
Εκ πρώτης όψεως όμως φαίνεται οι Ορθόδοξες Εκκλησίες να αντιμετωπίζουν τους Παλαιοημερολογίτες σαν ένα αγκάθι στο πόδι τους. Φαίνεται επίσης να έχουν στενότερες και φιλικότερες σχέσεις με τις αιρέσεις (με τις οποίες διεξάγονται μακροχρόνιοι και επίμονοι διάλογοι, αλλά και ανταλλάσσονται φιλοφρονήσεις και επισκέψεις, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται «αδελφές Εκκλησίες») παρά με τους ομόδοξους αδελφούς μας που – είτε σωστά πράττοντας είτε λάθος, ασφαλώς όμως όχι τόσο λάθος όσο οι αιρεσιάρχες, οι πνευματικοί ηγέτες και οι θεωρητικοί των αιρέσεων – αποσχίστηκαν από τις μητρικές τους Εκκλησίες για λόγους διαφύλαξης της Ορθοδοξίας!...
Στην Ορθόδοξη οικουμένη έχουμε πολλές σχισματικές ομάδες ορθοδόξων, που εξεγείρονται κατά της μητρικής τους Εκκλησίας για να ανεξαρτητοποιηθούν: π.χ. η «Εκκλησία της Μακεδονίας» (Σκοπίων), η «Εκκλησία του Μαυροβουνίου», το «Τουρκορθόδοξο Πατριαρχείο» του παπά Ευθύμ, το «Πατριαρχείο Κιέβου» (εδώ για την κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, με αναφορές) κ.ά. Τα σχίσματα αυτά θα έλεγα πως υποκινούνται από πάθη εθνικιστικά, είναι λοιπόν αξιόμεμπτα. (Βέβαια και σε περιπτώσεις σχισμάτων του παρελθόντος, που έγιναν καθαρά για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, το σχίσμα λύθηκε με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας τοπικών Εκκλησιών, όπως οι Εκκλησίες Σερβίας [Βλ. Β. Στεφανίδου Εκκλ. Ιστορία, σελ. 445] και Βουλγαρίας, αλλά και η ίδια η Εκκλησία της Ελλάδος! Φυσικά το θέμα χρειάζεται διάκριση και δε γίνεται να αναγνωρίζεται κάθε κίνηση που γίνεται για πολιτικές σκοπιμότητες ή προσωπικές φιλοδοξίες).

Το ημερολογιακό σχίσμα όμως δεν έγινε ούτε διαιωνίζεται για τέτοιους λόγους, αλλά για λόγους διαφύλαξης της Ορθόδοξης πίστης μας. Έσφαλαν οι πρωτεργάτες και σφάλλουν οι σημερινοί Παλαιοημερολογίτες; Ας τους το αποδείξουμε συζητώντας μαζί τους με σύνεση και διάκριση. Σφάλλουν όταν μας υποδεικνύουν τα συμπτώματα διάβρωσης που προκαλεί στην Εκκλησία ο Οικουμενισμός; Ας το αποδείξουμε επίσης με σοβαρή και υπεύθυνη συζήτηση.
Κατά κανόνα, οι Παλαιοημερολογίτες αντιμετωπίζονται από την καθ’ ημάς Εκκλησία (ν.ημ.) ως καιροσκόποι και απατεώνες, που επιμένουν στη θέση τους απλώς και μόνο γιατί ορέγονται δεσποτικές μίτρες και δόξες. Δεν θεωρούνται άξιοι να γίνει διάλογος με αυτούς. Αν γίνει διάλογος, είναι σα να τους αναγνωρίζουμε το δικαίωμα ύπαρξης.
Όμως η γενίκευση αυτή, όπως κάθε γενίκευση, δε μπορεί να είναι ακριβής. Στο παλαιοημερολογιτικό κίνημα έχουν υπάρξει και ασφαλώς υπάρχουν και σοβαροί άνθρωποι, που αγωνιούν για τη σωτηρία όλων μας. Δοκιμάσαμε για να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει;
Επίσης, οι Παλαιοημερολογίτες – ορθόδοξοι χριστιανοί, το επαναλαμβάνω – δε μπορεί να είναι πιο ανήθικοι και αναξιότεροι προσοχής και διαλόγου από τους πάσης φύσεως αιρετικούς, με τους οποίους δεκαετίες τώρα διαλεγόμαστε και διαλεγόμαστε και διαλεγόμαστε… Ή από τους αλλόθρησκους, με τους οποίους συντρώμε και «συνεργαζόμαστε» για «τα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας»…


Κληρικοί της Συνόδου των Ενισταμένων από το Κονγκό (πρ. Ζαΐρ). Βλ. εδώ.

Τέλος, η καθ’ ημάς Εκκλησία δεν είναι άμοιρη καιροσκόπων και φιλόδοξων, που ορέγονται εξουσία και δόξα. Δεν είναι άμοιρη επισκόπων σκληρών, άδικων, για να μην πω άλλα, για τα οποία δε γνωρίζω και ούτε θέλω να γνωρίζω… Εδώ ολόκληρα Πατριαρχεία συγκρούονται για διεκδικήσεις και πρωτεία, με αποκορύφωμα το θλιβερό και ψυχόλεθρο ανταγωνισμό Μόσχας και Κωνσταντινούπολης!... Συνεπώς, μάλλον δεν είμαστε σε θέση να δώσουμε μάθημα ήθους και δεοντολογίας στους Παλαιοημερολογίτες, παρόλο που αναμφίβολα κι ο δικός τους χώρος διαθέτει άφθονα τρωτά.
Οι Παλαιοημερολογίτες δεν είναι «η Εκκλησία», αλλά ίσως είναι μια φωνή συνείδησης της Εκκλησίας, που πρέπει να την αφουγκραστούν οι κεφαλές της Ορθοδοξίας, μαζί με ανάλογες φωνές από το χώρο του ν.ημ. Αυτές οι φωνές μπορούν να βοηθήσουν τους εκκλησιαστικούς ηγέτες να αποφύγουν μερικά λάθη. Θέλουν όμως να τα αποφύγουν;

Από πλευράς τους, οι αδελφοί μας του πατρώου ημερολογίου θα μπορούσαν επίσης να κάνουν την προσπάθειά τους για διάλογο με την καθ’ ημάς Εκκλησία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλες τις Ορθόδοξες χώρες, γιατί σε όλες υπάρχουν αντίστοιχες ομάδες ζηλωτών. Κάνουν τέτοια προσπάθεια; Ίσως, πάντως δεν το βλέπω, βλέπω μόνο αντιπαλότητα και καταγγελίες. Μιλώ για μια προσπάθεια επίσημη και γραπτή.
Αλλά πώς θα γίνει κάτι τέτοιο, αφού και μέσα στο παλαιοημερολογιτικό κίνημα επικρατεί πολυδιάσπαση; Ποιος θα συζητήσει; Ο α΄, ο β΄, ο γ΄, ο δ΄, που ο καθένας διεκδικεί ζηλότυπα για τον εαυτό του και την παράταξή του την αποκλειστικότητα της «αυθεντικότητας»;
Πότε θα γίνει μια σοβαρή προσπάθεια επανασύνδεσης των Παλαιοημερολογιτών, που οι λόγοι των εσωτερικών σχισμάτων τους, τις περισσότερες φορές, είναι ήσσονος σημασίας; Πότε θα καθαριστεί ο χώρος του πατρώου ημερολογίου από φιλόδοξους κηφήνες και θα συνασπιστεί για να αποτελέσει όντως μια σοβαρή φωνή της συνείδησης;
Περιμένουμε και προσευχόμαστε, ανάξια και ταπεινά. Ίσως κι αυτά που γράφουμε εδώ να είναι περιττά ή ανόητα και ανώφελα. Ο Θεός ξέρει. Εκείνος ας φωτίσει και ας βοηθήσει για τη σωτηρία των δούλων Του.

6 σχόλια:

Παναγιώτης Μακρής είπε...

Ωραίο άρθρο διαχειριστή. Ο Θεός να σε φωτίζει, να συνεχίζεις το θεάρεστο έργο σου.

δάσκαλος είπε...

Συγχαρητήρια για το άρθρο! Με την ευκαιρία σου ζητώ συγγνώμη που αμφέβαλα για τους σκοπούς σου όταν δημιούργησες αυτό το ιστολόγιο. Πιστεύω τελικά πως έχεις καλή προαίρεση και αγάπη για την Εκκλησία του Χριστού μας.
Χαίρε εν Κυρίω, αδελφέ

ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ είπε...

Ευχαριστώ. Ο Θεός να δώσει να έχουν κάτι θετικό αυτές οι σκέψεις και οι προβληματισμοί που διατυπώνονται εδώ πέρα. Χρειάζονται όμως και βήματα από τις τάξεις του πατρώου.
Ο Θεός μαζί σας. Ευχαριστώ και πάλι.

Ανώνυμος είπε...

Τι πληθυσμό έχει η Εκκλησία του παλαιού ημερολογίου στην Ελλάδα (καθώς και τα παραρτήματά τους ή οι κοινότητες που κοινωνούν με αυτές , αν ξέρουμε);
Εννοώ όλες τις παρατάξεις...

Δημήτριος Ἰ. Κάτσουρας είπε...

Χωρίς νά γνωρίζω τόν συγγραφέα τοῦ ἄρθρου καί τίς θέσεις του γενικότερα, θεωρῶ ὅτι τό συγκεκριμένο ἄρθρο εἶναι στή βασική του θέση-πρόταση ἀξιέπαινο, ὡς ἀληθινό. Διάλογος μέ τούς παλαιοημερολογίτες γίνεται; Δέν γίνεται, δυστυχῶς! Καί αὐτό ἀπό μόνο του εἶναι ἕνα "σκάνδαλο" γιά τήν πρακτική καί στρατηγική ὅσων ἐπείγονται γιά ἑνώσεις καί διαλόγους μέ τούς διαφόρους αἱρετικούς. Πρῶτα κανείς τακτοποιεῖ τά "τοῦ οἴκου του" καί μετά βλέπει γιά τά πέρα ἀπό τήν αὐλή του! Ταπεινή ἐπισήμανσή μου εἶναι τέτοιες προτάσεις νά μή συνδέονται μέ κριτική γιά τόν ἄλλο. Νά μένουμε στό ὅτι ἡ Κρατοῦσα ἐκκλησία πού ἀντικειμενικῶς ἔλαβε τήν ἀπόφαση τῆς ἐπιβολῆς τοῦ νέου ἡμερολογίου, ἔχει χρέος καί καθῆκον νά θεραπεύση τήν χαίνουσα πληγή τοῦ ἡμερολογιακοῦ Σχίσματος. Τά ὑπόλοιπα στήν ὥρα τους. Ἐάν δέν τό ἐνεργήσει ἐπωμίζετε πλήρως τήν εὐθύνη ὄχι μόνο τῦ σχίσματος ἀλλά καί τῆς ἀρνήσεως νά ἐνεργήση κατά τό "ὁ τρώσας καί ἱάσεται".

Unknown είπε...

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΚΑΙ ΗΔΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΣΗΜΗ ΤΩΝ ΓΟΧ ΕΝΩΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΌΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΕΥΘΗΜΙΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟ. ΟΙ ΜΑΤΘΑΙΪΚΟΙ ΕΜΕΙΝΑΝ -ΖΗΤΗΜΑ ΑΝ ΑΡΙΘΜΟΥΝ ΜΕΡΙΚΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΚΕΦΑΛΟΙ ΠΑΛΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΔΕΚΑΔΕΣ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ. ΟΙ ΓΟΧ ΠΟΥ ΑΠΑΡΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ 1924 ΜΕ ΕΓΚΥΡΕΣ ΧΕΙΡΟΤΟΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΤΟΥ ΠΑΤΡΩΟΥ ΦΡΟΝΗΜΑΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΥΝΤΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΜΙΣΟ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟ ΠΙΣΤΟΙ ΚΑΘΩΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΑΜΕΡΙΚΗ, ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΑΦΡΙΚΗ.